Safra kesesindeki safrada çözünmüş olarak bulunan katı maddelerin birleşerek taş haline gelmesi ile safra kesesi taşları oluşur. Bu çözünmüş olan maddeler şunlardır; bilirubin (alyuvarların yıkım ürünü), safra tuzları, fosfolipidler ve kolesterol. Başlıca iki çeşit safra kesei taşı vardır. Kolesterol ve pigment taşları. Bu pigment bilirubindir, safraya rengini veren maddedir. Pigment taşları da ikiye ayrılır, siyah pigment taşları, kahverengi pigment taşları. Bizim ülkemiz de dahil gelişmiş ülkelerde beslenme alışkanlığına bağlı olarak kolesterol taşlarını daha çok görüyoruz. Siyah pigment taşları ise bazı kan hastalıklarında daha sıktır. Kahverengi pigment taşları az gelşmiş ve hijyenin kötü olduğu ülkelerde bakterilere bağlı olarak daha sık görülmektedir.
Safra Kesesinde Taş Var, Şikayet Yok:
Şikayetiniz yoksa ömür boyu bu şekilde kalabilir, yani bir şey olmayabilir. Ama belirti veriyorsa (ağrı, hazımsızlık vb) istenmeyen ciddi sorunlar (komplikasyon) ortaya çıkabilir. şikayet oluşturmayan (asemptomatik) safra kesesi taşları genellikle diğer nedenlerle karın ultrasonografi ya da tomografisi yapılırken tespit edilir. Belirtisiz (asemptomatik) safra kesesi taşlarının her sene % 3-5 i semptomatik (belirti verir) hale gelir. 20 sene içinde yaklaşık üçte biri semptomatik olur.
Safra Kesesi Taşı Şikayeti, Ağrısı Olmasa da Aşağıdaki Kişilerde Safra Kesesi Ameliyat Edilmelidir:
- Yaşlı ve diyabeti olanlar; bunlarda komplikasyon (istenmeyen bir durum) gelişirse sonuçları diğer sağlıklı bireylere göre daha ağır olur
- Uzun bir zaman sağlık hizmetine ulaşamayacak olanlar; kışın ulaşımın kapandığı bölgelerde oturanlar, gemi mürettebatı, astronot vb.
- Porselen safra kesesi olanlar; bu insanların safra kesesi duvarı kalsifiye olmuştur, kese filmlerde ve bilgisayarlı tomografide yumurta kabuğu gibi görünür. Bunlarda safra kesesi kanseri gelişme riski artmıştır.
- Safra taşı 3 cm den büyük ya da 0.5 cm den küçük olanlar. Özellikle küçük taşlar safra yoluna düşerek sarılık ya da akut pankreatite neden olabilir.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri?
Tekrarlayan karın ağrısı atakları; karnın sağ üst kısmında ya da göbek üzerindedir (epigastrik), sıklıkla sağ kürek kemiğine doğru yayılır. Ağrı genellikle ağır yemeklerden sonra başlar, yavaş yavaş artar ve kesilmeden bir kaç saat sürer (bilier kolik). Bulantı ve kusma, ağrıya eşlik edebilir. Karında şişkinlik ve geğirme de gözlenebilir.
Safra Kesesinde Taşı Var ve Bu Belirtiler Var?
Artık siz laparoskopik kolesistektomi adayısınız. Mümkün olan en kısa sürede ameliyat olmalısınız, bekleme periyodunda da diyet yapmalısınız.